BİLEN BİRİ VARSA BANA ANLATSIN
Brüt maaş, bir çalışanın ay boyunca hak ettiği ücreti üzerinden herhangi bir kesintisi yapılmadan hesaplanan maaştır. Brüt maaş tutarında yer alan SGK primleri işçinin payına düşen ödemelerdir.
Brüt ücret temel olarak; Brüt Maaş = Net Maaş + (SGK İşçi Primi + İşsizlik Primi) + Gelir Vergisi + Damga Vergisi şeklinde hesaplanır.
Bunun dışında işveren, SGK işveren payını da karşılamakla yükümlüdür. SGK işveren payı, sürekli değişmekle beraber güncel olarak aylık ücretin yüzde 20,5’idir.
5510 sayılı kanunun 81.maddesine göre de “Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı, sigortalının prime esas kazancının yüzde 2’sidir. Bu prim de işveren tarafından ödenir. Peki kısa vadeli sigorta kolları nedir ve ne işe yarar?
Kısa vadeli sigorta kollarını nitelikleri bakımından, “Mesleki Risk” ve “Sosyal Risk” sigorta kolları olmak üzere iki ana grup altında toplamak mümkündür. 2013 yılında yapılan yasal değişiklik ile yüzde 2’nin bu iki gruba dağılım oranları kaldırılmıştır. Yani işveren tarafından her ay SGK’ya ödenen bu primin ne kadarı iş kazası ne kadarı hastalık, analık primi artık belli değildir.
– Mesleki Riskler: İş Kazaları ile Meslek Hastalıkları,
– Sosyal Riskler: Hastalık ve Analık halleridir.
İşveren tarafından ödenen bu prim, 5510 sayılı Kanunun 79. Maddesine göre “Kısa ve uzun vadeli sigortalar ile genel sağlık sigortası için, bu Kanunda öngörülen her türlü ödemeler ile yönetim giderlerini karşılamak üzere Kurum prim almak, ilgililer de prim ödemek zorundadır.”
Bu prim, iş kazası, meslek hastalığı, doğum olup olmamasına bakmaksızın her ay ödenir.
Aynı kanunun 21. Maddesi ile (sıkıcı olmamak için madde metninin tümünü yazmadım) “İş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmişse, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine bu Kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamı, sigortalı veya hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı olmak üzere, Kurumca işverene ödettirilir. Kurumca sigortalıya ödenen geçici iş göremezlik ödeneği işverene ödettirilir. Bu ödemeler zarara sebep olan üçüncü kişilere ve şayet kusuru varsa bunları çalıştıranlara da rücû edilir.”
Anlamadığım kısmına gelince. Kusursuz Sorumluluk İlkesinin uygulandığı işveren, her durumda kusurludur ve işyerini açtığı günden başlayarak yukarıda yazdığım 79. Madde’ ye göre kurumun her türlü ödeme riskine karşılık yüzde 2 oranında prim ödemekte olmasına karşın, iş kazasının olması halinde, yaptığı ödemeleri dava açmak suretiyle işverenden bir kez daha tahsil etmesidir. Analık için ödenen kısmını ise oranı dahi belli olmadığından soramıyorum bile. Elbette bu soruyu ilgililerine de sordum. İşveren, kaza olduktan sonra kurum tarafından yapılan ödemeleri zaten ödeyecek ise, iş kazası, meslek hastalığı ya da doğum olmadığı halde neden her ay bu primi ödemektedir? Bir bilen varsa lütfen bana anlatsın.
Saygılarımla,
Av. Esin BERKER
Yukarıdaki yazım ilk olarak 15.01.2024 tarihinde https://www.ekohaber.com.tr/bilen-biri-varsa-bana-anlatsin-makale,82235.html adresinde paylaşılmıştır.